Thời hạn sử dụng nhà chung cư được quy định thế nào?

Trong Luật Nhà ở hiện hành không quy định thời hạn cụ thể sở hữu nhà chung cư, tuy nhiên, trong Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) được Bộ Xây dựng soạn thảo đề xuất: “Đối với trường hợp Nhà nước giao đất, cho thuê đất để xây dựng nhà chung cư để bán, cho thuê mua, thì thời hạn sở hữu nhà chung cư là 70 năm”.

“Thời hạn sở hữu nhà chung cư được ghi vào Giấy chứng nhận và khi hết thời hạn sở hữu thì các chủ sở hữu nhà ở chung cư không còn quyền sở hữu nhà chung cư đó và phải bàn giao lại quyền sử dụng đất xây dựng nhà chung cư cho Nhà nước để phá dỡ và xây dựng lại các công trình khác theo quy hoạch được duyệt tại thời điểm bàn giao lại quyền sử dụng đất cho Nhà nước. Chủ sở hữu nhà chung cư được hỗ trợ và bố trí tái định cư theo quy định tại Điều 117 của Luật này”.

Sau khi có thông tin này, rất nhiều người hiện đang sống trong các tòa nhà chung cư đều tỏ ra hết sức ngạc nhiên và tỏ ý bất bình với quy định này. Tại buổi thảo luận mới đây giữa Bộ Xây dựng và Ủy ban pháp luật của Quốc hội vào tháng 7/2014, Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã quyết định bỏ quy định về sở hữu chung cư thời hạn 70 năm mà thay vào đó là cho phép các bên mua bán nhà tự thỏa thuận.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều ý kiến cho rằng cần phải có quy định thời hạn sử dụng cụ thể cho nhà chung cư và đề nghị quy định ngay trong Luật thời hạn sử dụng cụ thể của loại nhà ở này. Đồng thời, có cơ chế giải quyết sau khi phá dỡ nhà chung cư khi hết thời hạn sử dụng để bảo đảm quyền lợi của các chủ sở hữu.

Sau khi có những ý kiến khác nhau về vấn đề này, Ban soạn thảo đã tiếp thu và có  Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý như sau: theo quy định của pháp luật về xây dựng thì mỗi loại nhà chung cư có niên hạn sử dụng khác nhau, căn cứ vào cấp công trình của nhà chung cư đó (ví dụ: nhà chung cư cấp 3 có niên hạn sử dụng từ 20 – 30 năm, nhà chung cư cấp 2 có niên hạn sử dụng từ 50-100 năm…).

Mặt khác, không phải mọi trường hợp nhà chung cư khi hết niên hạn sử dụng nêu trên là không được tiếp tục sử dụng mà sau niên hạn này thì cơ quan chức năng sẽ phải tổ chức kiểm định lại chất lượng nhà chung cư đó để quyết định thời hạn được sử dụng tiếp. Tùy thuộc vào chất lượng của từng loại nhà chung cư mà việc quyết định thời hạn được sử dụng tiếp sẽ dài, ngắn khác nhau.

Ngoài ra, cũng có trường hợp thời hạn sử dụng nhà chung cư ngắn hơn niên hạn sử dụng của nhà chung cư đó theo quy định của pháp luật xây dựng, bởi vì do tác động của thiên tai (như bão, lũ, động đất…). Vì vậy, đề nghị chỉ quy định có tính nguyên tắc cơ bản để xác định thời hạn sử dụng nhà chung cư và giao Chính phủ tiếp tục quy định cụ thể.

Tuy nhiên, để bảo đảm quyền lợi của các chủ sở hữu nhà chung cư, trên cơ sở ý kiến của các ĐBQH, Ủy ban ban thường vụ Quốc hội đề nghị cho bổ sung quy định việc xử lý đối với nhà chung cư bị hư hỏng, xuống cấp có nguy cơ sập đổ, không còn bảo đảm an toàn cho người sử dụng tại khoản 3 Điều 99 dự thảo Luật.